Myślę, że nie przesadzę, jeśli powiem, że cała poetycka Polska czeka na wydanie przez Biuro Literackie antologii „Zebrało się śliny”. Planowana na wrzesień publikacja zapowiadana jest jako antologia najnowszej polskiej „poezji zaangażowanej”; wydaje się, że w tym przypadku nie chodzi po prostu o zbiór wierszy wydany w ramach jednego tomu; mowa raczej o większym projekcie, mającym na celu pełną, wielowymiarową prezentację niezwykle ważnego nurtu, który mniej więcej od czasu debiutów Konrada Góry i Szczepana Kopyta zdecydowanie odznacza się na literackiej mapie. Jest to z reguły twórczość niesłychanie samoświadoma, dość trudna, w ciekawy sposób łącząca polityczno-społeczną wrażliwość ze sporą dawką liryzmu. To chyba dobra wstępna kwalifikacja poezji Dawida Mateusza, laureata prestiżowego konkursu „Połów” sprzed trzech lat, który jako jedyny z uczestników i uczestniczek projektu „Zebrało się śliny” nie mógł dotychczas pochwalić się własnym tomem. Ta sytuacja zmienia się wraz z lipcową publikacją debiutanckiej książki Mateusza noszącej tytuł „Stacja wieży ciśnień”.
„Odrzuć książkę/ i czytaj” nakazuje wzięte z Hansa Magnusa Enzensbergera motto otwierające tom; jeśli słowa te mamy wziąć na poważnie, to musimy traktować zawarte w zbiorze wiersze jako teksty mające na celu otwarcie nowych perspektyw czy zachęcenie do odmiennej, być może bardziej świadomej i opartej na uczestnictwie percepcji codzienności.
Może mieć to oczywiście związek ze wspomnianym zaangażowaniem o charakterze politycznym; u Mateusza jest to wątek niewątpliwie ważny, w szczególności w odniesieniu do śledzonych przez niego pilnie zdarzeń na Ukrainie – jedną z głównych postaci tomu jest Julia Tymoszenko, która staje się wręcz mieszkanką tytułowej wieży, stanowiącej na przestrzeni całej książkę figurę wytężonej poetyckiej obserwacji. Była ukraińska premierka pojawia się już w otwierającym całość wierszu, który potraktować można niestety jako emblematyczny dla całej książki – na dystansie zaledwie czterech wersów utwór zachwyca, by następnie rozczarować, a jest to w tym przypadku krótka droga od
Transmisję z Czelabińska przepijałem colą
Meteor w suchych ustach musował jak draże
do koszmarnego
Przyśniłem sobie frazę zgrabną jak tyłeczek
Dość często konstruowany precyzyjnie i zajmująco obraz poetycki zostaje tutaj złamany przez niezręczność (zestawienie mirindy i Faulknera w „Pożegnaniu z Julią”) czy banał („Wyobrażenie psa wiąże się z ogonem” z „Więzi I”). Raczej rzadko wiersz spełnia swoją obietnicę w całości; na pewno dzieje się tak w jednym z lepszych utworów tomu, czyli wyskandowanej, pełnej prawdziwego gniewu „Brugacie”, gorzkiej relacji polskiego gastarbeitera z Oslo. Jak słusznie zwracają uwagę Maja Staśko i Dawid Kujawa, intensywność i ton tego tekstu przywodzą na myśl utwory przywoływanego już Konrada Góry; to zresztą wiersz domyślnie niejako fundujący proponowane przez tych krytyków odczytanie „Stacji wieży ciśnień”, które opiera się na pojęciowości neomarksistowskiej.
Nie jestem pewien, czy faktycznie mamy do czynienia z tomem, którego głównym celem jest „strukturalne przepracowanie pragnienia posiadania”, szczególnie że miałoby ono mieć źródło w uwarunkowaniach kapitalistycznych. To chyba zbyt daleko idące uogólnienie, wydaje się zresztą, że wysnute na podstawie kilku słów-kluczy, które układać mają się w nitkę, prowadzącą od zanurzonych w codzienności gestów aż do „globalnych rynków finansowych”. Również erotyki są przez Staśko i Kujawę czytane jako opowieści o grach w pożądanie i posiadanie, które to gry mają być napędzane przez „kapitalistyczne mechanizmy fragmentacji”. Brzmi to już niestety jak usilna próba znalezienia całościowego klucza interpretacyjnego, dającego możliwość rozprawienia się z poezją Mateusza raz a dobrze. Choć trop, powiedzmy, poe-konomiczny (określenie Rafała Krausego) nie jest całkowicie nietrafny, to warto wzbogacić odczytanie tych wierszy o nieco inne asocjacje. Myślę tu przede wszystkim o twórczości Tomasza Pułki i to zarówno ze względu na pewne zabiegi poetyckie (funkcjonowanie nawiasu, sposób wyprowadzania puenty), ale także wykorzystywane motywy czy charakterystyczną, porównywalną dykcję. Czasem mamy do czynienia z balansowaniem niemal na granicy cytatu (jak w „Więzi I” czy „Perspektywach”), ale kilkukrotnie jest to raczej rodzaj dialogu, jak w przypadku świetnego wiersza „Ligustr”, którego nie sposób nie zestawić z „Paralaksą w weekend” Pułki. Mateusz pisze chyba najlepiej, gdy operuje właśnie w rejestrach dojrzałego, trudnego liryzmu, tak jak jest również we wspaniałym utworze tytułowym:
Dzisiaj znaleźliśmy dwa wiewiórcze oseski. Śpiące
w żłobie po rozbitym w Wigilię
Jezusie, były nie większe od kciuka – prawdopodobnie sroki
 
się dobrały do gniazda, to się bardzo często zdarza – twierdzi
pogotowie leśne – ma pan drabinę? Proszę spróbować,
 
może matka się ich nie wyprze – jest koniec marca. Sąsiedzi
 
karkówką i nabiałem świętują zmartwychwstanie
rozbitej przez psa figurki Jezusa. – Ciała mają drobne, powieki
 
zlepione – tłumaczę. Z wysokości
gniazda wieży ciśnień nie różnią się wcale: wyglądają jak ryby
połknięte przez takt.
 
„Stacja wieży ciśnień” wydaje mi się, patrząc całościowo, tomem dosyć nierównym, choć jednocześnie zdradzającym wielki potencjał. Szczególnie dotyczy to miejsc, w których wiersz staje się – niczym w motcie z Enzensbergera – wychodzącym poza książkowe okładki gestem wytężonej uwagi i świadomego uczestnictwa.