Okazuje się, że ksiądz nie musi biegać z kluczami, a w życiu parafii jest bardzo wiele spraw, które mogą toczyć się własnym rytmem, bez jego bezpośredniego zaangażowania. Więcej: na jego nieobecności korzystają wszyscy.

Spało się na słomie, często razem ze zwierzętami. Jeść co nie było, więc można się było nająć do zbierania ziemniaków. I jak się zebrało więcej koszyków, to jeden bauer dawał na własność. Albo i nie dawał. Bo my niby banderowcy, a kto banderowcom uwierzy, że ich Polak oszukał?

Nadal funkcjonuje w nas bardzo ksenofobiczne wyobrażenie o Polsce jako o wyspie, której zagrażają czy to Niemcy, czy to Żydzi, czy to Ukraińcy. Z wojny wyszliśmy poparzeni w sensie psychicznym i społecznym.

Młodzi mają przystanek i od niedawna Orlika. Mężczyźni sklep i jego obejście, któremu patronuje dowcipna kartka o zakazie spożywania alkoholu. Dla kobiet wiele ze wspólnej przestrzeni nie zostaje. Miejsce trzeba dopiero znaleźć.

Z tymi chłopami i udzielanym przez nich wsparciem różnie bywało. Nie chodzi nawet o to, że często pojawienie się „grup takich jak nasza” oznaczało dla nich głównie kłopoty. Wielu z nich miało problem, by płynnie i bez akcentu wykrzyknąć hasło „wolna Polska”, które jako jedyne dawało gwarancję, że leśni nie otworzą ognia.

Tendencja do zbytniego wyestetyzowania przestrzeni publicznej może prowadzić do wyjałowienia miasta. Każda modernizacja musi uwzględniać społeczny kontekst danego miejsca.

Ukształtowany przez „panów” patriotyzm heroiczny stanowił terapię polskiego kompleksu peryferii i stałego poczucia zagrożenia. Dziś odchodzimy od tradycji wojowniczo-obronnej na rzecz codziennego poprawiania jakości życia wspólnoty.

Dziś trudno sobie wyobrazić, że trzydzieści lat temu wiele osób na wsi mieszkało w warunkach dziewiętnastowiecznych. Ale dla ówczesnych mieszkańców miast ta sytuacja musiała być podobnie uderzająca.

Nie wiadomo, jak skończy się sprawa Emilii. Jeśli budynek zostanie rozebrany, stanie się to przy głośnym krzyku garstki zwolenników modernizmu i aktywistów miejskich, a reszta miasta w najlepszym razie pozostanie obojętna. Dla większości warszawiaków na liście zabytków nie ma miejsca dla „szarego, peerelowskiego” szkła, stali i betonu.

Jednym z ostatnich akordów istnienia Polski wielokulturowej były prześladowania mniejszości etnicznych i religijnych. Wiosną i latem 1938 roku sanacja rozprawiała się z polskimi obywatelami wyznania prawosławnego, masowo burząc cerkwie na Chełmszczyźnie i na południowym Podlasiu.

Bieda to nie tylko brak zasobów, ale także ograniczenie dostępu do życia społecznego, kultury, edukacji. To wszystko składa się na syndrom ubóstwa, który stanowi jeden z najważniejszych problemów społecznych we współczesnej Polsce.

O powojennych budynkach modernistycznych robi się głośno, gdy grupka pasjonatów stara się je obronić przed przebudową lub wyburzeniem. Gdy Super Sam albo Dworzec Centralny trafiają do mediów, nazywa się je na przemian „wybitnymi dziełami modernizmu” oraz „przeżytkami komunizmu".

Przepychanki o przestrzeń do nazewniczego zaklepania stały się najbardziej reprezentatywną areną rywalizacji warszawskich „środowisk ideowych” - i to niezależnie od tego, czy na sztandarach lobbystów niesiony jest patos czy ironia, powstanie czy położenie, hipsterka czy obciach.

Warsztat historyka sztuki pozwala Trybusiowi na precyzyjną analizę składających się na ideologiczny przekaz elementów każdego z budynków, a pozbawiona nostalgii i melancholii formuła uprawiania, spatynowanej dotąd, varsavianistyki daje mu szansę na dokładne zrozumienie kontekstu lokalnego i roli, jaką projektowane obiekty miały odgrywać na mapie miasta.

Świat nędzarzy na stronach "Dziecka Salonu" Korczaka jest w oskarżycielski sposób skontrastowany z zakłamanym stylem życia warszawskich elit. Rozgłos towarzyszący wydaniu książkowemu sprawił, że do Korczaka już na zawsze przylgnęła opinia radykała, buntującego się przeciw własnemu środowisku.

Wnętrze cukierni „Smakołyk” na rogu Hożej i pl. Trzech Krzyży nie wyróżnia się niczym specjalnym. Do Bliklego jest jej równie daleko, co do pączkarni w przejściu podziemnym. Gdyby nie stolik i dwa krzesła, spokojnie można by ją nazwać sklepem ze słodkościami. A tak, nie dość, że klienci mogą konsumować wuzetki na siedząco, to jeszcze „Smakołyk” teoretycznie posiada ten...