Polska zima ze śnieżnej zamieni się w deszczową. Śnieg stanowił naturalną gąbkę dla krajobrazu: woda przesączała się powoli z warstwy topniejącego śniegu do gleby. Gdy śnieg zamienia się w deszcz, mokradła wyłapują wodę, która nie może wsiąknąć w zmarzniętą ziemię.

Niestety, ani Wisła, ani nawet zniszczona Odra, ani inne polskie rzeki nie stały się w Polsce tematem politycznym. Niestety – bo to od decyzji politycznych zależy ich los, a razem z nimi – nasz.

Idea publicznej zieleni miejskiej potrzebowała tysięcy lat, by dojrzeć, ale też tego, by ktoś najpierw uwierzył w takie wartości, jak równość, demokracja, emancypacja, potrzeba zapewnienia zdrowia publicznego. Zieleń publiczna bez nich po prostu nie mogła zaistnieć.

Jeśli Puszcza Białowieska jest pozostałością pierwotnej puszczy, która porastała kiedyś Europę, to Bug jest pierwotną rzeką – taką, jakie kiedyś przecinały nasz kontynent gęstą siecią i stanowiły barierę trudną do pokonania.

Rafał Trzaskowski to jeden z najbardziej progresywnych polityków w centroprawicowej Platformie. Ale młyn partyjnej wojny PO i PiS progresywne wartości zmielił tak, że zostały z nich tylko okruszki. Po półtora roku prezydentury w Warszawie świetnie widać, jak działa ten mechanizm.

W sprawie zmian klimatycznych powinniśmy zawierzyć „mędrca szkiełku i oku”. Nauka mówi nam jasno: nie jest za późno. Mamy czas do 2030 roku, by gruntownie przebudować światową gospodarkę.

Jeśli dziś jest piątek, to czternastoletnia Inga Zasowska znowu siedziała i strajkowała pod Sejmem. I znowu, jak od początku jej protestu, wyleje się na nią hejt i szyderstwo w Internecie. A co my – szlachetnie zaniepokojeni zmianami klimatu, przestraszeni o przyszłość – będziemy robić w tym czasie? Napiszemy kilka komentarzy w jej obronie? Mało. Skandalicznie zbyt mało.

Brak miejsc w żłobku? Nie szkodzi, są prywatne. Kolejka do lekarza? Pójdziemy do kliniki. Brak transportu publicznego? Przecież jest własny samochód. Niski poziom szkolnictwa? Od czego są szkoły prywatne i społeczne! W przypadku smogu zastosowanie tego schematu okazało się niemożliwe.

Książka „Syrop z piołunu. Wygnani w akcji «Wisła»” trafiła na rynek kilka miesięcy po okrągłej, sześćdziesiątej rocznicy opisywanych wydarzeń. Rocznicy niemal całkowicie przemilczanej przez władze i państwowe media.

Co wywalczyliśmy na ulicy? Czy już czas na inną Polskę? Kto jest największym przegranym decyzji Prezydenta? Na te pytania odpowiadają redaktorzy „Kontaktu”.

Smog jako jeden z niewielu problemów społecznych przecina podziały klasowe. Jego przyczyny wynikają zarówno z nierówności społecznych, jak i z nawyków stylu życia klasy średniej. A konsekwencje dotykają wszystkich po równo – nawet bogaci nie mają gdzie się przed nimi ukryć.

Ukształtowany przez „panów” patriotyzm heroiczny stanowił terapię polskiego kompleksu peryferii i stałego poczucia zagrożenia. Dziś odchodzimy od tradycji wojowniczo-obronnej na rzecz codziennego poprawiania jakości życia wspólnoty.

Druga izba parlamentu powinna zostać przekształcona w reprezentację samorządów. To zresztą model funkcjonujący w wielu krajach europejskich – na przykład Francji, Holandii czy Chorwacji, a więc nie tylko tych o wielowiekowych tradycjach demokratycznych.

W ostatnich dekadach polskie miasta odreagowywały okres PRL, który wielu mieszkańcom zohydził wartość przestrzeni wspólnych. Dziś budzi się świadomość, że istota miasta polega nie tyle na abstrakcyjnej wspólnocie, ile na realnej, wspólnej kontroli nad granicami tego, co prywatne.

Lewicowy wyborca po 25 października 2015 roku może cierpieć na lekki zawrót głowy. Przez ostatnie lata zadawał sobie ciągle to samo rytualne pytanie : „Dlaczego w Polsce nie ma lewicy?”. Jednocześnie czuł, że coś się dzieje, coś wzrasta i coś się wreszcie musi wydarzyć.

Chcemy mieć prosty, czarno-biały obraz i znowu wpadamy w pułapkę starych, mitotwórczych mechanizmów. Potrzebujemy poważnej rozmowy o tym, co wydarzyło się po zakończeniu wojny, żeby przełamać wreszcie dominację polityki nad rzetelnymi interpretacjami historycznymi.

Może to tworzenie enklaw jest efektem chęci potwierdzania własnego statusu społecznego przez tych, którym „się powiodło”? A grodzenie przestrzeni ma tak naprawdę wyraz symboliczny – chodzi nie tyle o nasze bezpieczeństwo, ile o to, by za płotem pozostali ci „inni”?

Króluje tu beton i nic nie jest w ludzkiej skali. To miejsce to tak jakby zaprzeczenie snów o „mieście dla ludzi”. A mimo to ludzie wybrali i udomowili betonowe schodki nad Wisłą. I znów w nadchodzącym sezonie będą na nich przesiadywać tłumy.

Bieda to nie tylko brak zasobów, ale także ograniczenie dostępu do życia społecznego, kultury, edukacji. To wszystko składa się na syndrom ubóstwa, który stanowi jeden z najważniejszych problemów społecznych we współczesnej Polsce.

W każdym z moich bohaterów staram się zobaczyć człowieka. Każdego z nich lubię, nawet tych, którzy popełniają błędy. I chcę się upomnieć o tych ludzi, tak żeby też mieli swoje miejsce w kulturze czy w opowieści.

Maria Dąbrowska napisała o Liskowie: „z jego kamiennymi chodnikami, z doskonale wybrukowanymi i oświetlonymi elektrycznością ulicami, z zespołem szkół, pocztą, wspaniałymi gmachami swych warsztatów i spółdzielni – czyni wrażenie jak gdyby snu na jawie”.

Na projekt „Plac Defilad” można patrzeć jak na budujący przykład współpracy władzy i miejskich aktywistów, można jak na nieuczciwą sztuczkę PR-ową, dzięki której giną porażki myśli urbanistycznej i zarządzania miastem.

Czy można ogłaszać strategię walki z skutkami pewnego negatywnego masowego zjawiska tuż po tym, jak wdrożyło się program wzmacniający na dużą skalę jego przyczyny? Można.

Tych, którzy potrzebują poczucia dumy narodowej, poczucia wspólnoty z innymi Polakami, ale nie przyjmują oferty składanej im przez Ruch Narodowy czy prawicę smoleńską, będzie z roku na rok coraz mniej. Dlatego dziś, wbrew temu, co pisze Lipski, „dialog” z prawicą zawłaszczającą pojęcie patriotyzmu jest konieczny.

Premier Tusk rzekomo troszczy się o „poczucia godności” pracowników. Jednak proponowane zmiany w prawie pracy nie rozwiążą problemów umów śmieciowych. Zamiast długofalowej polityki społecznej mamy do czynienia z kolejnym pomysłem rządu na podreperowanie budżetu.

Turystyka jest wyznacznikiem społecznego statusu. Mówimy, gdzie spędzamy wakacje, w jakich dalekich krajach, w jakich hotelach. Ale dziś to już żaden bajer powiedzieć, że byłem w Bangkoku, Phnom Penh czy w Manili. Trzeba powiedzieć: byłem na slumsach w Manili!

Jeszcze zanim skończy się tegoroczna edycja festiwalu, warto więc postawić pytanie: czy organizatorzy festiwalu nie chcą, czy nie potrafią sprawić, by tworzona przez nie impreza z roku na rok stawała się coraz bardziej rozpoznawalna i rozszerzała swoje kręgi oddziaływania poza wąską elitę „miejskich środowisk”.

„Cały Naród buduje swoją Stolicę” – krzyczy napis na rogu Alei Jerozolimskich i Nowego Światu. Liczne głosy zwolenników rekonstrukcji przedwojennych gmachów pozwalają sądzić, że ten postulat ciągle nie został zrealizowany. Ale wydaje się, że bardziej od tworzenia „nowych zabytków

Świetnie, że „Słoiki” - obraźliwe z pozoru określenie - zostało najpierw przez przyjezdnych przyswojone, a teraz wyniesione na sztandary. Dobrze, że dzieje się to w tak przewrotny sposób – żadna kampania społeczna nie będzie tak skuteczna jak użycie negatywnego stereotypu i wyjęcie go z kontekstu, niemal literalnie „zaświecenie nim w twarz” mieszkańcom miasta.

Dlaczego domki fińskie powinny zostać na Jazdowie? Wikłając się w ich obronę, siłą rzeczy wpadamy w pułapkę, która zastawiona jest na większość dzisiejszych ruchów protestu, stających w kontrze do swoiście pojmowanej „modernizacji”, a także sprzeciwiających się myśleniu opartemu jedynie na ekonomicznej kalkulacji.

Sformułowanie „wieśniak” oddaje przede wszystkim doświadczenie ludzi miast, którzy stykają się z napływająca do miasta ludnością wiejską. Można wręcz powiedzieć, że mieszkaniec wsi staje się stereotypowym „wieśniakiem” dopiero w momencie zetknięcia z kulturą miejską.

Ubogiego widzi się w tekście Pawłowskiego jedynie jako tło dla ludzi bogatych – tło nieładne, psujące całość obrazka, ale nadal jedynie tło. Horyzontem marzeń autora nie jest realna poprawa sytuacji rodowitych Prażan, ale wizualny „lifting” dzielnicy. Doskwierają mu „zaszczane bramy”, przechadzający się ulicami podpici i agresywni, „ogoleni na łyso” delikwenci, którzy zaczepiają jego i jego artystycznych znajomych „zza...

  Obchodzimy właśnie Rok Janusza Korczaka. Ale co nas w tym wszystkim obchodzi prawdziwy Janusz Korczak?   Mało jest w polskiej historii postaci tak inspirujących i wielowymiarowych, jak Janusz Korczak. Mało też jest takich, w przypadku których mit bohaterskiej śmierci równie mocno przysłonił pamięć o tym, co zdziałali za życia. Korczak idący wraz z dziećmi ulicami getta na Umschlagplatz – obraz,...

Czy można dopatrzeć się całkiem poważnej krytyki współczesnej demokracji w filmie, w którym co chwila sypią się niewybredne dowcipy – fizjologiczne, rasistowskie, seksistowskie i wszelkie inne „poniżej pasa”? Jak najbardziej, jeśli autorem filmu jest Sacha Baron Cohen.

Najlepszym sposobem, by przekonać uprzedzonego do wsi „warszawiaka pełną gębą”, jak fałszywe i szkodliwe są konserwowane przez niego negatywne stereotypy, jest zmuszenie go, by przekroczył progi wiejskiej biblioteki. Jeśli tylko dobrze trafimy (a szanse na to z roku na rok są coraz większe), mamy szansę zastać tam rzeczywistość, która zupełnie przeczy nie tylko wyobrażeniom o zacofanej polskiej wsi, ale także...

Tych historii prawie nic ze sobą nie łączy. Dzieją się na ulicy, na imprezie, po weselu, po burzy, o świcie, pod wieczór, w Warszawie, w Londynie. Każda z nich może być błaha albo może coś mówić – to zależy, co w niej dostrzeże postronny obserwator. To właściwie nawet nie są zdjęcia, to są przypadkowe fragmenty rzeczywistości zarejestrowane telefonem komórkowym. Dziś...

Od dłuższego już czasu, w ogniu uniwersyteckich debat, prasowych polemik i kuchennych dyskusji, zwykliśmy ze zblazowanymi minami konstatować nieaktualność światopoglądowego podziału na lewicę i prawicę. Ma ona być znakiem naszych czasów, co zdaniem wielu świadczy o dojrzałości zachodniej demokracji. Mówi się, że demokracja ta wyszła poza tradycyjne podziały i rozsadziła kategorie, przy pomocy których opisywano...

W Archangielsku ponad dwudziestostopniowy mróz skuwa Dwinę lodem już w połowie listopada i trzyma prawie pół roku. Można by sądzić, że sparaliżowanie szlaków małych stateczków i promów, łączących peryferia i małe, rozłożone w delcie rzeki wioski z centrum miasta, jest dla ich mieszkańców tragedią.

W dyskusji wokół ACTA linię podziału postawiono jasno: twórcy kontra odbiorcy. Można długo przytaczać argumenty (i epitety), które padły z obydwu stron, broniących swoich praw do uczestnictwa w kulturze. Szkopuł w tym, że ten podział nie oddaje do końca złożoności sytuacji. Wszystko dzięki kulturze remiksu – zjawisku, które pozwala wierzyć, że dzieckiem wolności panującej dziś w internecie jest ktoś zupełnie...

"Chciwość" to więc ani thriller, ani moralitet, ani dramat psychologiczny. Tych, którzy spodziewali się łatwych emocji albo łatwych odpowiedzi film wytrąci z równowagi - i bardzo dobrze. Bo dążenie za wszelką cenę do równowagi wcale nie musi być dzisiaj właściwą drogą. Pokazany w filmie kryzys w końcu nadal trwa i wciąż nie wiadomo dokąd zmierza.

Już jutro, 13 grudnia, na ulice Warszawy wyjdzie kolejny marsz. Tym razem nazywa się Marszem Solidarności i Niepodległości i chodzi w nim o coś więcej niż o ukaranie generała Wojciecha Jaruzelskiego, odpowiedzialnego za wprowadzenie 30 lat temu stanu wojennego. „Dziś już publicznie głosi się walkę z Krzyżem, z Kościołem katolickim, z wiarą i tradycją narodową. (…) Przede wszystkim otwarcie dąży się...

Podczas gdy na całym świecie młodzi ludzie odczuwający (lub tylko obserwujący) skutki kryzysu ekonomicznego, próbują wynaleźć swój własny atrament, w Warszawie grupie ukrywającej się pod hasłem Porozumienie 15 Października udało się stworzyć najwyżej niewielkich rozmiarów kleksa. I to z atramentu nieokreślonego koloru. 15 października na „marsz Oburzonych” w Warszawie przyszło zaledwie kilkaset osób. Na słowo „zaledwie”...

Jako że wciąż jeszcze jesteśmy ludźmi młodymi i gniewnymi, od czasu do czasu zdarza nam się formułować wątpliwości odnośnie niektórych aspektów moralnego nauczania naszego Kościoła, jak również pewnych sposobów jego obecności w świecie. Narażamy się wówczas na zarzut, że postępując w ten sposób, zachowujemy się nie jak mieszkańcy Domu Bożego, lecz jak przypadkowi goście, którym uczta Pańska pomyliła się...

Tak zaczyna się list, na który przypadkiem padł mój wzrok, gdy leniwie przeglądałem „Duży Format” z 21 kwietnia br. Przeczytałem go niespełna trzy tygodnie temu i wciąż nie przestaje mnie zadziwiać, jak trafną, bolesną i niewygodną obserwację zawarła w nim autorka, pani Anna Tatarkiewicz. List jest tym bardziej wiarygodny, że napisany przez osobę wiekową (90-letnią!), która wprost odwołuje się...