„Babilon” to laurka do X muzy. Miłość reżysera do kina wydaje pełna zrozumienia dla tego, że jest ono czymś większym od niego. Dziełu brakuje jednak rygoru tematycznego, w efekcie czego powstał film, który jest stosunkowo długi, a równocześnie powierzchowny.

Biografia Ernaux jest więc inna od tych, które przedstawili Dider Eribon w „Powrocie do Reims” czy Édouard Louis. Niemniej twórczość tej trójki często jest interpretowana łącznie. Każde z nich wykorzystało swoje biografie, by poprzez literaturę opowiadać o społeczeństwie.

„Stare polskie upiory, ślepe w swym sobiepaństwie, pysze i pozostałych grzechach głównych” okazują się niemożliwe do usunięcia. Co prawda możemy obok nich posadzić bardziej ludowe mity, duchy i zjawy, lecz autobusem wciąż będzie kierował Chochoł, dziecko Wyspiańskiego.

Zwiedzając pałac, oglądamy pokoje zabaw, ignorujemy zaś pomieszczenia dla służby. Co więcej, postrzegamy go jako „dawny dom”, a znajdujący się nieopodal skansen jako etnograficzną ciekawostkę. A przecież to w domach „ze skansenu” mieszkała zdecydowana większość naszych przodków.

Życiorys Cohna może być cennym punktem wyjścia dla lewicowej polityki historycznej i polityki pamięci, unaoczniającym potencjał drzemiący w losach polskiej lewicy niepodległościowej. Patriotyzm czy postawa państwowca nie przysługują w końcu wyłącznie prawicy bądź liberałom.

Palimpsest skrywa jeszcze jedną – najgłębszą – warstwę. Jest nią historia związku między antysemityzmem a Polską. Zaremba Bielawski początkowo waha się między dwoma terminami: „antysemityzmem w Polsce” i „polskim antysemityzmem”, żeby ostatecznie wybrać drugi z nich.

Rocznica Marca i Maja ukazała społeczną aktualność problemów, które leżały u źródeł zdarzeń sprzed pięćdziesięciu lat.