Po latach rozwijania fałszywej narracji nie byliśmy w stanie przyjąć, że nie żyjemy w najlepszym z możliwych światów. Potrzebujemy zmiany, która pozwoli zachować wypracowane wolności, zmniejszyć nierówności, nie zabić innowacji, nie zniszczyć planety. To wyjątkowo trudne zadanie.

„Nam nie chodzi o walkę z Kościołem, tylko o upodmiotawianie ludzi. Chcemy rozwiązywać problemy, a nie grzęznąć w rytualnych dyskusjach”. Z Szymonem Hołownią rozmawiamy o kondycji Kościoła, pandemii, nowych fundamentach państwa i nadziei na zmianę w historycznym momencie dziejów.

Gdy spotykam się z aktami okrucieństwa, czuję, że to zło gromadzi mi się w piersiach. Dopóki czegoś nie zrobię, nie mogę swobodnie oddychać. Jako Rzecznik miałbym narzędzia, których dotąd nie miałem, uprawiając partyzantkę.

Pokładanie nadziei w biskupach mija się z celem. Jeśli w Polsce ma powstać teologia odpowiadająca na realne potrzeby ludzi i silniej zakorzeniona społecznie, to my musimy zacząć ją robić. My – czyli wszyscy, którzy jeszcze wierzą, że Kościół da się zmienić na lepsze.

Żaden aspekt życia Kościoła, w tym teologia, nie może być uważany za należący do rzekomego „centrum” i narzucony „peryferiom” jako powszechnie obowiązujący. Pojęcia „centrum” i „peryferie” to dziedzictwo kolonializmu i muszą zostać odrzucone.

W trzy lata czytelnictwo Kontaktu wzrosło prawie dwa i pół raza, wydaliśmy numery, które odbiły się szerokim echem, jeszcze mocniej zadomowiliśmy się na rynku ważnych pism opinii. Ministerstwo tego nie zauważyło. Musimy liczyć na naszych Czytelników i Czytelniczki.

Wydawałoby się, że ostatnich wydarzeń Kościół nie może zignorować. Czego więc można spodziewać się po biskupach? Najpewniej właśnie ignorowania rzeczywistości. Ku własnej zgubie.

Kościół powinien zerwać relacje – inwestycyjne i sponsorskie – ze spółkami paliwowymi i energetycznymi z sektora węgla i gazu. To kwestia wiarygodności oraz integralności jego nauczania i działania. Oraz krok niezbędny dla ochrony ludzkiego życia.

Polska prawica nie tylko czci honorowe porażki i delektuje się moralnymi zwycięstwami, ale też sama sprowadza na siebie kolejne tego typu klęski. Zaostrzając prawo aborcyjne, długofalowo może w tej sprawie tylko przegrać.

We „Fratelli tutti” dostaje się niemalże wszystkim: liberałom, populistom, utylitarystom, nacjonalistom, kosmopolitom. Są jednak i takie sprawy, o których nowa encyklika milczy.

Wyrozumiałość dla jego nieumiejętności wyzwolenia się z kontekstu, w którym wyrósł, też musi mieć granice. I sam stawiam je tam, gdzie zaczyna się cenzura, niepozwalanie na formułowanie wątpliwości, poszukiwania.

To były wyjątkowe dni w polskiej historii, a Sierpień 1980 roku pozostanie na zawsze jedną z jej najwspanialszych kart. Poczucie wspólnoty, radykalna transparentność procesu negocjacyjnego, współpraca osób z różnych grup społecznych, solidarność wyrażana gotowością do wspólnego forsowania postulatów różnych zakładów… Znamy tę wyliczankę, nawet jeśli nie zawsze doceniamy, jak niezwykłe są to sprawy. Wiele też zostało...

Gdyby ktoś mnie zapytał, co pierwsze przychodzi mi do głowy, gdy myślę o Henryku Wujcu, nie byłyby to wielkie słowa, ale dwie kameralne historie.

Jeśli wolno mi cokolwiek sugerować czytelnikom i czytelniczkom tego tekstu przed pierwszą turą, to chcę powiedzieć właśnie to: nie warto głosować na kandydatów Platformy Obywatelskiej i Prawa i Sprawiedliwości. Polska zasługuje na więcej niż ich niszczący spór i złe rządy.

Wóz albo przewóz. Albo biskup Edward Janiak straci stanowisko, albo Kościół w Polsce ostatecznie straci resztki wiarygodności w sprawie ochrony dzieci przed przemocą. Choć i tak jedna dymisja nie załatwia wszystkiego.

Dogmatycznie ateistyczna i antyreligijna lewica może stracić coś ważnego z punktu widzenia tożsamości. Odcina też sobie kanał komunikacji z dużą częścią potencjalnego elektoratu. Dzwoni do niego, ale w słuchawce słyszy tylko „nie mogę teraz rozmawiać”.

W Kościele, również wśród hierarchów, są ludzie zdeprawowani, ale jeszcze większym problemem jest sposób działania Kościoła jako instytucji. To nieusuwalny kontekst wypowiedzi siostry Małgorzaty Chmielewskiej, nagłośnionej przez „Krytykę Polityczną”.

Pokolenie JP2 istnieje. Nie my je jednak tworzymy, lecz generacje naszych rodziców i dziadków. Czas, byśmy wspólnie zaczęli dyskutować o dziedzictwie papieża Wojtyły, nie bojąc się także najtrudniejszych w tym kontekście pytań.

Wobec apokaliptycznych wizji przyszłości i teraźniejszych kryzysów wielu z nas potrzebuje choćby jednej z trzech rzeczy: poczucia sensu istnienia, wyraźnej drogi, by w trudnych czasach nie zagubić człowieczeństwa, oraz nadziei na zmianę sytuacji.

Jeśli chce ksiądz biskup dialogu – a nie wiernopoddańczego wysłuchania udającego wywiad – może zgodziłby się ksiądz na rozmowę ze mną? Owszem, byłaby to rozmowa trudna. Ale może przynajmniej zatroskany katolik zadałby księdzu chociaż jedno niewygodne pytanie.

Moim marzeniem jest powstanie prawdziwego duszpasterstwa osób LGBT, prowadzonego przez formalnych duszpasterzy. Boję się jednak, że obecnie – wobec trwającej w społeczeństwie nagonki, histerii i lęku – szanse na to są małe.

Głównym problemem w kościelnej dyskusji na temat osób LGBT nie są wyolbrzymiane przez stronę konserwatywną kłopoty z ortodoksją niektórych osób i tworzonych przez nie środowisk. Są nim podstawowe braki w praktyce postępowania tych, którzy grzmiąc o grzechu, sami łamią szereg Bożych przykazań.

Książka Mirosława Wlekłego wydana została w idealnym momencie. Potrzebujemy świeżego spojrzenia na Kościół, rolę świeckich w nim oraz jego zaangażowanie w debatę publiczną. A także spuszczenia powietrza z rozdętego balonu pychy i samozadowolenia, które każą wielu z nas sądzić, że polska wersja katolicyzmu jest jedyną możliwą. Nie jest.

Przynajmniej kilku polskich biskupów należy wskazać jako bezpośrednio winnych krzywdy konkretnych dzieci. Ich miejsce jest nie w biskupich pałacach, lecz prawdopodobnie na sali sądowej – w najlepszym zaś dla nich razie w miejscu odosobnienia i pokuty.

Codziennie 14 dzieci dzwoni do nas z myślami samobójczymi, w tym raz interweniujemy w sytuacji bezpośredniego zagrożenia. Każdego dnia 19 dzieci mówi nam o depresji, a 8 o samookaleczeniach. Nie zdarzyło nam się natomiast, żeby ktoś poruszył temat tego, że dziecko jest seksualizowane w ramach edukacji, przed czym tak chcą je teraz wszyscy chronić.

Mamy obowiązek ostrzec nasz Kościół przed dalszą jazdą w obecnym kierunku. Gdy cała rodzina zmierza samochodem w stronę przepaści, to również ci, którzy nie trzymają kierownicy, powinni działać: starając się zmienić tor jazdy oraz przekonując kierowcę do opamiętania.

Inicjatywa „Zranieni w Kościele” to telefon zaufania i katolickie środowisko wsparcia dla dorosłych osób dotkniętych przemocą seksualną w Kościele – niezależnie od tego, czy dziś są ludźmi wierzącymi i w jaki sposób.

Zdjęcie papieża Franciszka, który w geście pokory całuje dłoń Marka Lisińskiego z Fundacji „Nie lękajcie się”, ma potencjał, by stać się symbolem. I słusznie. Niestety ten symbol to również kolejny akt oskarżenia wobec polskiego Kościoła.

Kościół jako cała wspólnota, a zwłaszcza instytucja, ponosi kolosalną odpowiedzialność za brak działań mających na celu ochronę ofiar oraz dążenie do sprawiedliwego ukarania sprawców. Najwyższy czas to zmienić.

Kluczowa jest kwestia powołania, a nie płci. Bóg powołuje niezależnie od tego, jak my sobie to wyobrażamy – jest w tej sprawie jedynym suwerenem.

Lewica nie może ulegać pokusie bycia z ludźmi tylko o tyle, o ile spełnią jej bardzo rygorystyczne warunki dotyczące światopoglądu, języka czy postulatów. Warto więc choćby spróbować podać rękę Michałowi Kołodziejczakowi, nowemu liderowi protestów rolniczych. Oby z pożytkiem dla wszystkich.

Niektórzy przeżywają Mękę daleko od nas, inni tuż obok. Triduum Paschalne trwa na całym świecie i zaraz za ścianą. Chrystus przeżywa je codziennie – razem z każdym cierpiącym człowiekiem.

Kościół i chrześcijanie mają obowiązek stawać po stronie bitych, upokarzanych i wyrzucanych na bruk. Powinni więc bronić także lokatorów i lokatorek reprywatyzowanych kamienic. Milczenie nie jest tu rozwiązaniem.

To, co przekazujemy dzieciom, nigdy nie będzie idealne. Zawsze popełnimy jakiś błąd. Wychowanie religijne, jak każde wychowanie, to nie zbiór prostych wskazówek. To otwartość na nieznane.

Rozwiązanie, którego boję się najbardziej, to druga kadencja PiS, a potem przejęcie władzy wcale nie przez siły obywatelskie, tylko przez faszystowskich zamordystów, którzy wszystkie narzędzia będą mieli podane na srebrnym półmisku.

Kiedy przyjmuję Eucharystię, mam poczucie, że przyjmuję i Chrystusa, i swoich braci i siostry: krwawiących, wątpiących, zadufanych w sobie, odchodzących. Gdy sobie o tym przypomnę, przechodzi mi ochota na wszystkie dyskusje i polemiki.

By poruszyć sumienia, potrzeba ognia. Ogień, który mógłby konkurować ze strachem, może przynieść święty gniew. Kościół mógłby być w tej zmianie przewodnikiem. Póki co jednak sam za bardzo się boi.

Pomimo wszystkich atutów, jakie ma Adam Bodnar, rządzący mogą chcieć się go pozbyć. A kiedy już ruszą, to się nie cofną. Dlatego już teraz warto wysłać im sygnał, że tak łatwo Rzecznika Praw Obywatelskich nie oddamy. Co więcej, to sami obywatele i obywatelki muszą pokazać, że są po jego stronie.

Niektórzy pytają nas, jaką opcję prezentują Laski czy to w państwie, czy w Kościele. Nie warto za cenę wierności danej opcji ryzykować życia miłością. Naszą opcją jest Ewangelia i miłość, której nam w Polsce bardzo brakuje.

Co wywalczyliśmy na ulicy? Czy już czas na inną Polskę? Kto jest największym przegranym decyzji Prezydenta? Na te pytania odpowiadają redaktorzy „Kontaktu”.

Potrzeba radykalnych zmian, bo sytuacja jest dramatyczna i dotyczy nas wszystkich. To w nas – pacjentów i pacjentki – uderzy polityka polskich władz. To my będziemy wyć z bólu na oddziałach szpitalnych, na których pracuje zbyt mało, za słabo opłacanych i wspieranych pielęgniarek.

Gdyby w szkole kazać narysować dzieciom osobę bezdomną, to wszyscy narysowaliby brudnego, zarośniętego faceta z torbami. A Nikodem narysowałby Karola, Józka i Gienia. Bo ich zna.

Czy my w ogóle mamy system wspierania osób bezdomnych? Niby wszyscy coś robią, ale gdyby nie determinacja organizacji pozarządowych, to nikomu nie udałoby się pomóc.

Im dłużej przyglądam się rządom Prawa i Sprawiedliwości, tym mocniejsze jest we mnie przekonanie, że PiS funduje nam podróż do świata Harry’ego Pottera.

Zdanie: „Będę się za ciebie modlić” nie musi być znakiem życzliwości, sympatii i troski. Może być znakiem pychy i pogardy. Taka modlitwa zaś niszczy tego, kto ją wznosi ku Bogu.

Bóg, który staje się człowiekiem, to rewolucja. Bóg, który utożsamia się z nami do tego stopnia, że postanawia doświadczyć tego wszystkiego, co jest naszą codzienną dolą, to Ktoś więcej nawet niż siła wyższa, demiurg, stwórca i ożywiciel w jednym. To Brat.

Jednym z moich obowiązków w dzieciństwie było zaniesienie kanki z mlekiem do sąsiadów, którzy mieli ośmioro dzieci. Wydawało mi się, że wszyscy na świecie tak robią, że wszyscy noszą to przykładowe mleko. I nie nazywam tego wolontariatem. To normalna, ludzka solidarność.

Wielokrotnie słyszałem pytanie o to, czy Franciszek ma szansę zmienić spojrzenie Polaków – zwłaszcza młodych, do których przyjechał w pierwszej kolejności – na współczesny świat i jego wyzwania. Nasuwająca się odpowiedź brzmi: tylko on ma na to szansę.

Często jestem świadkiem, jak ludzie w ciszy odkrywają dla siebie nowe znaczenia tekstów Pisma Świętego, często słyszanych słów liturgii bądź starych modlitw. Szansa płynąca z religijnej różnorodności leży w tym, aby, patrząc na „inne”, zobaczyć bogactwo „swojego” świeżym okiem. I w ten sposób „inne” już zawsze widzieć jako część „swojego”.

Jezus powiedział, że poznają nas po uczynkach. Nie po doktrynie. Istniejące wciąż obszary biedy, nieszczęść, chorób, wymagają od chrześcijan zajęcia stanowiska: nie tylko w słowach, ale w czynach. Najlepiej stanowiska wspólnego.

Nie dzieje się nic, co mogłoby trwale podnieść poziom debaty bioetycznej w Polsce w krótkim czasie. Choć istnieją programy popularyzujące bioetykę, to wciąż za mało w obliczu galopującej niewiedzy i nieznajomości podstawowych pojęć.

Chrystus najbardziej interesował się chorymi, grzesznikami, dziećmi, a priorytety misji Chrystusa muszą stać się priorytetami misji Kościoła. Troska o drugiego jest jednak powinnością każdego z nas: chrześcijanina, człowieka lewicy i człowieka prawicy.

Pisanie piosenek o dyrdymałach jest potrzebne, by zapełniały czas, ale mnie ten cel nie przyświeca. Chcemy śpiewać piosenki o czymś. Lluís Llach pokazał nam, że możemy mówić coś ważnego: że jesteśmy autonomicznymi jednostkami, ale mamy wspólne sprawy, które nas łączą.

Naiwna byłaby wiara uczniów Jezusa, gdyby rzeczywiście wierzyli w Jego zmartwychwstanie. Naiwna jest nasza wiara. Naiwna jest nadzieja, że coś się może w świecie zmienić. Naiwna jest miłość w świecie nienawiści, cierpienia, zła i płaczu. Ale tylko naiwność ma w tym świecie sens.

W chrześcijanach z Syrii, w wyrzuconych za burtę Libijczykach, w jazydach z odciętymi głowami, w ofiarach zamachów z Paryża i Brukseli – w nich wszystkich łatwo nam dojrzeć twarz Chrystusa. Czy widzimy ją jednak w ich oprawcach? W zamachowcach, terrorystach, bojownikach Państwa Islamskiego? Czy pamiętamy, że Chrystus, Ten, który „poniósł grzechy wielu i oręduje za przestępcami”, umarł także...

Celem całego religijnie zabarwionego działania w Internecie jest to, żeby człowiek poszedł do kościoła, usiadł przed tabernakulum i tam się pytał Pana Boga, czego On od niego chce. Żeby Go spotkał – w sakramentach, w bliskich osobach, w ludziach potrzebujących. Byle realnie.

To krótka opowieść o księżach odważnych i upartych, realizujących swoje kapłańskie powołanie i łączących je z lewicowym zaangażowaniem. To także opowieść o tym, jak ich drogi są pamiętane. I o tych dróg kresie: na ołtarzach albo z ekskomuniką.

Nowe reality show w hiszpańskiej telewizji pokazywać ma drogi powołania kandydatek na zakonnice. Niektórym wydaje się, że to znak zwrotu zachodniej kultury ku religii. Ale to myślenie naiwne. To raczej próba uczynienia towaru z kolejnej sfery naszego życia.

To nie liberalna opowieść o modernizacji może powstrzymać narastającą wśród młodzieży ksenofobię. Do tego potrzeba ognia, który młodym zaproponować może albo lewica, albo Kościół.

Wstyd mi więc za brak odpowiedzialności. Ale bardziej mi wstyd za brak solidarności. Za krótką pamięć, która pozwala zapomnieć, jak wielu Polaków znajdowało przez wieki schronienie na całym świecie, gdy z powodów politycznych, ekonomicznych czy religijnych musieli uciekać z ojczyzny.

Obserwujemy kompletowanie jednego z najciekawszych składów kolegium kardynalskiego na przestrzeni ostatnich stu lat. Może się okazać, że efektem tego będą też bardzo ciekawe wybory w przyszłości. Ciekawe i dla Kościoła, i dla świata.

Ostatnio widziałam, jak jakiś tata w parku wziął na kolana dziewczynkę, żeby wyjąć jej kamyczek z sandałka. To było dla mnie takie wzruszające. Pomyślałam, że ja tego nigdy dla Hani nie zrobię.

Idei, którą można streścić w słowach: „niechże uczniowie zdrowiej jedzą”, trudno nie uznać za słuszną i wartą podjęcia. Niestety, także w tym wypadku obserwujemy znany w polskiej rzeczywistości schemat: najpierw przez lata problem konsekwentnie ignorujemy, by potem uznać, że ustawa wszystko załatwi.

Już wkrótce w sprzedaży dostępny będzie najnowszy, 25. numer naszego kwartalnika „Niemoc pomocy”. Zachęcamy do lektury wstępniaka oraz fragmentów wybranych tekstów.

Przestrzeń, w której jako społeczeństwo godzimy się na spotykanie osób w trudnej, życiowej sytuacji – czy zawinionej, czy nie i w jakim stopniu, to doprawdy bez znaczenia – niebezpiecznie się kurczy.

Bóg jest bardzo konkretny – chce się spotkać z tobą, ze mną, a nie z bezimienną masą chrześcijan. A pojednanie i przebaczenie, jeżeli ma się dokonać, musi być osobiste, nie może być anonimowe. To nie jest pojednanie z tłumem, ale z konkretną osobą.

Namawiaj do świadomego głosowania, nie informuj o wszystkich startujących komitetach – oto nieuświadomione, trącące schizofrenią motto tegorocznego Latarnika Wyborczego, projektu Centrum Edukacji Obywatelskiej.

Skoro formuła „Polaka-katolika” nie opisuje rzeczywistości, powinna zostać odrzucona – nie tylko w imię tolerancji dla innych narodów i wyznań, chcących utożsamiać się z polskością, ale także w imię wierności chrześcijaństwu.

Nie wiem, jakiego katolicyzmu Polacy potrzebują. Inspiracji do rozmyślań nad tym pytaniem dostarcza książka Zbigniewa Nosowskiego, którą warto czytać, z którą warto dyskutować i którą nawet warto się kierować.

Jeśli ktoś ma dobre samopoczucie i uważa, że nawracać się powinni wszyscy inni, ale nie on sam, to znaczy, że ma poważny problem. Pan Jezus raczej nie mówił o nawracaniu innych, a tylko o nawracaniu się i głoszeniu Ewangelii.

Czyż nie jest paradoksem, że o Synu Bożym i Zbawicielu mówimy per „Jezus”, o pierwszym papieżu „Piotr”, a do siebie nawzajem zwracamy się per „Najprzewielebniejsza Ekscelencjo”?

Środowiska utożsamiające się z tradycją Kościoła otwartego, tak lubiące szafować argumentem z „oblężonej twierdzy”, same zaczynają wobec otaczającego je świata przyjmować postawę w pierwszej kolejności polemiczno-obronną. A to nie prowadzi do niczego dobrego.

Nic nie jest w stanie tego ubrać w słowa. Jak usłyszałem, co mówi Franciszek, to połowa ciężaru, który miałem na plecach, ze mnie spadła. Nie jestem z zewnątrz Kościoła. Choć przyzwyczaiłem się do bycia samemu - mówi ksiądz Wojciech Lemański.

To na razie tylko plotki. Ot, hiszpański dziennik „El Pais” luźno spekuluje, czy Franciszek mianuje kobietę kardynałem. Teoretycznie nic nie stoi na przeszkodzie. Ponieważ kwestia godności kardynalskiej nie wiąże się z tematem święceń kapłańskich, podobna decyzja nie naruszyłaby w żaden sposób stanowiska Kościoła w temacie kapłaństwa kobiet.

Lekcje religii, etyki czy filozofii, mogłyby mieć decydujące znaczenie dla wypełniania przez szkołę jej wychowawczej roli. Rozstrzygnięcie najważniejszych wątpliwości dotyczących miejsca tych zajęć w systemie edukacyjnym leży w żywotnym interesie nie tylko Kościoła, ale całego społeczeństwa.

Również organizacje pozarządowe będą musiały zmienić swoje hasła, chcąc trafić do potencjalnych darczyńców lub „przekazywaczy” 1%, mniej podkreślając przewagę materialną czy, jak niestety zdają się sugerować niektóre plakaty, moralną pomagającego nad tym, któremu pomoc jest udzielana, a bardziej wspólnotę ogólnoludzką.

Kardynał Bergoglio kilka razy odrzucał propozycje objęcia wysokich stanowisk w kurii rzymskiej, mówiąc: „Proszę, chcę umrzeć w swojej diecezji”. Dziś zaczyna kierować tą kurią, przed którą się bronił. Jego pragnienie najpewniej się nie spełni. Oby spełniły się inne. Franciszek budzi wielkie nadzieje.

Kościół pokorny to zmiana spojrzenia, wyzbycie się poczucia wyższości wobec ofiar transformacji, wobec tych, którym się nie powiodło, wobec bezrobotnych i bezdomnych. To niezgoda na neoliberalny wyścig szczurów, na zostawianie w tyle tych, którzy się gorzej uczą, wyśmiewanie tych, których pokonaliśmy podczas rekrutacji na intratne stanowisko.

Grzegorz Kwiatkowski swoim nowym tomikiem, „Radości”, udowadnia, że jest poetą co nieco przynajmniej osobnym. Jego poezja nie trafia między oczy – nie taki jej cel; nie rozbudza lirycznych wzruszeń – nie to miała osiągnąć; często nawet nie zachwyca formą – tylko po co by miała?

Gdybyśmy zgodzili się na świat, w którym dzieci umierają w cierpieniach, a za sprawą jednego trzęsienia ziemi giną tysiące ludzi, siebie samych skazalibyśmy na śmierć. Z tym się nie da pogodzić. To można jedynie wybaczyć. Nawet jeśli tym, któremu wybaczamy, miałby być sam Bóg.

W przypadku moralności chcielibyśmy wszystko poukładać od A do Z. Potrzeba nam pokory w podchodzeniu do moralnych problemów. Będziemy z mozołem rozwiązywać jedne ludzkie dramaty, ale życie będzie niosło kolejne.

Nie uważam, jakoby kampania „Zanim podpiszesz” była zbędna. Jestem jednak przekonany, że jest to kampania nie tylko niewystarczająca, ale również wypaczająca prawdziwy obraz sytuacji, z jaką mamy dziś do czynienia w Polsce. Podobna kampania powinna być tylko jednym, zdecydowanie nie najważniejszym, elementem działań służb państwowych w zakresie zapobiegania nieuczciwym praktykom pożyczkowym.

Nie możemy już, jak naród wybrany pod przewodem Mojżesza, przez pokolenia błąkać się po pustyni. Nie ma czego żałować. Świat nie jest pustynią, a Kościół nigdy nie staje wobec świata. Zawsze staje w samym jego środku, gdyż jest po prostu jego integralną częścią.

Cała afera Amber Gold ujawniła przede wszystkim nie prawdę o słabości instytucji państwa, nie o tym, że na rynku działają oszuści, ale przede wszystkim prawdę o mizerii relacji społecznych wewnątrz naszego społeczeństwa.

Problemem Polski nieoczywistej jest to, że wielkiej, odbywającej się głównie za pieniądze europejskie, rewitalizacji infrastrukturalnej w znikomym stopniu towarzyszyła przemyślana, refleksyjna i konsekwentna rewitalizacja społeczna.

W tym sporze zawsze stanę więc po stronie stawiających pytania i poszukujących na nie odpowiedzi. Nie zgodzę się z tymi, którzy odpowiadać będą chcieli za pomocą zlepka cytatów, choćby z najświątobliwszego źródła. Będę bronił ojca Oszajcy, mimo że z częścią jego słów się wyraźnie nie zgadzam.

W kibicowskiej religii, w której najświętsza jest idea klubu, niczego bowiem nie brakuje. Jest bóg – czyli klub. Są symbole – herb, barwy czy szaliki. Jest misterium – czyli mecz, odbywający się w świątyni, której rolę przejął stadion. Kibice mają również swoich męczenników – niekiedy kolegów, którzy siedzą w więzieniu lub stracili życie w obronie barw, a także świętych: zasłużonych i wiernych zawodników, trenerów...

Intuicja podpowiada, że poziom polskiego antyklerykalizmu jest dużo wyższy, niż nam się może wydawać. Że wcale niemało osób - tak lepiej, jak i gorzej wykształconych; mieszkających w wielkich miastach i na wsi; posiadających gruntową wiedzę religijną i nie - że wszyscy ci ludzie, wierzący i praktykujący, z nieukrywaną niechęcią rozmawiają w zaciszu swoich domów o bzdurnym kazaniu księdza, rozrzutnym proboszczu czy...

Śpiewając po łemkowsku i wykorzystując motywy klasyczne dla zbiegu kultur, aranżują całość w sposób nadający jej nowoczesnego sznytu i artystycznej maestrii.

Niewiele w „Lęku wysokości” jest postaci, akcji równie mało, efektów realizacyjnych – jak na lekarstwo. Bartosz Konopka, tak już uznany dokumentalista, wie chyba, że prawda nie wymaga fajerwerków, ani dziwactw, nawet gdy kręci się film o chorym psychicznie, o „dziwaku” z mieszkania obok.

Jacek Kaczmarski, zmarły 10 kwietnia, rozumiałby, że „egzemplarz człowieka” zawsze jest „diabli, czyśćcowy i boski”. Że świat, że Polska nie dzieli się na zdrajców i prawdziwych Polaków. Nie dzieli się też na tych normalnych i tych obłąkanych smoleńską chorobą.

„Z Kościołem nie ma żartów” – groźnie brzmi tytuł najnowszego numeru dominikańskiego miesięcznika „W drodze”. Na szczęście sformułowany przez siebie temat czcigodni ojcowie sami traktują z przymrużeniem oka, dowodząc i przekonując, że jednak i z Kościołem, i z Kościoła można sobie trochę pożartować. W jednym wszakże wyjątkiem. Wyjątkiem, budzącym moje wątpliwości. Ojciec Janusz Pyda, filozof...

Zgadzam się, że sukces Palikota jest dla Kościoła wyzwaniem, co więcej, jest nim dla wszystkich katolików, bo nieuchronnie prowadzi do konfrontacji. Pytanie brzmi, jak będzie ta konfrontacja wyglądała i czego będzie dotyczyć. Wynik wyborów jest bowiem także wezwaniem, które wystosowało społeczeństwo wobec Kościoła. Wezwaniem do zastanowienia się nie tylko nad społeczeństwem, ale przede wszystkim nad sobą samym.

Przyznam, że nie miałem zamiaru czytać zapisu rozmów Marcina Prokopa i Szymona Hołowni wydanych pod zgrabnym tytułem „Bóg, kasa i rock and roll”. Brak czasu i ciągle wydłużająca się lista lektur oczekujących zmusza do uważnego wyboru priorytetów.

Już słowa, otwierające tomik wierszy Macieja Bieniasza, uderzają w sedno tego, czym jest poezja. Bieniasz wie, po co pisze, nawet jeśli nie wie nic więcej, nawet jeśli cały wiersz jest wyrazem bezdennej bezradności, o tym jednym zawsze pamięta – o niezbędności wiatru i jego opisywania.

Z początku nic nie zapowiada nadchodzącej katastrofy. Katastrofy, dodajmy, wojennej. W sloganie promującym film, jego autorzy zapewniają: „Nikt nie uniknie rzezi”. I mają rację.