Publikujemy list otwarty do środowisk lewicowych, pod którym podpisała się między innymi część redaktorów „Kontaktu”. Jednocześnie pragniemy zaznaczyć, iż niniejszy tekst nie jest oficjalnym głosem całej redakcji.
***
Widmo krąży po ulicach – widmo innej Rzeczpospolitej. Wszystkie potęgi starej III RP połączyły się w świętej nagonce przeciw temu widmu: Kaczyński i Schetyna, TVP i TVN, krytycy „Okrągłego Stołu” i jego obrońcy.
To widmo prowadzi nas poza alternatywę starego porządku i pełzającego autorytaryzmu, który usiłuje go wywrócić. Alternatywę, która przez ostatnich 28 lat skutecznie uniemożliwiała konsekwentną demokratyzację życia publicznego, wyjście poza neoliberalną politykę gospodarczą kolejnych rządów i zakwestionowane pasożytniczej pozycji elit politycznych i biznesowych. Zwracamy się z apelem do środowisk lewicowych, trwale marginalizowanych przez tę alternatywę, by nie egzorcyzmowały tego widma, lecz pomogły mu zaistnieć.
Błyskawiczne zawłaszczanie państwa i demontaż instytucji liberalnej demokracji, postępujące w kolejnych dziedzinach, budzą w nas szczery niepokój. Obecna wymiana kadrowa w sądownictwie, podporządkowana wyłącznie interesom partii rządzącej, a nie obywatelkom i obywatelom, na dobro których powołuje się PiS, wywołała słuszne protesty. Naszym zdaniem łatwość i spektakularność, z jakimi na naszych oczach wali się III RP, potwierdzają jedynie diagnozę, że transformacja polityczno-gospodarcza Polski miała wyjątkowo wątłą podstawę społeczną. W związku z tym obrona status quo jest w dzisiejszych warunkach nie tylko szkodliwa – bo abstrahuje od tej diagnozy – ale przede wszystkim niemożliwa.
Skompromitowani politycy obecnej opozycji, kojarzeni przez znaczną część społeczeństwa z ich antyspołeczną polityką, wyższościowym, elitarnym tonem i brakiem jakichkolwiek propozycji programowych, które mogłyby przyczynić się do poprawy sytuacji, w jakiej żyje większość społeczeństwa, są wyjątkowo słabymi obrońcami demokracji. Demokracja to nie tylko zbiór abstrakcyjnych wartości, to nie tylko wolne wybory, pluralistyczne media czy sprawiedliwe sądy: to przede wszystkim realna inkluzja społeczna, to sprawne państwo, z którym obywatelki i obywatele mogą się identyfikować, to poczucie bycia reprezentowanym przez polityków. Tego wszystkiego III RP przez 28 lat trwania nie potrafiła zapewnić.
III RP nie spełniła swojej obietnicy – obietnicy złożonej polskiemu społeczeństwu w schyłkowej fazie PRL-u, gdy po ideałach „Solidarności” i postulatach Sierpnia 1980 roku nie pozostał ślad w rzeczywistości planu Balcerowicza, bezrefleksyjnej prywatyzacji gospodarki czy uelastyczniania rynku pracy. Skoro III RP definitywnie nie spełniła swojej obietnicy – o czym właśnie się przekonujemy – to czas ją pożegnać. III RP jest projektem niemożliwym. Nie ma do niej powrotu. W tym zwrotnym momencie historii potrzebujemy nowej Rzeczpospolitej, nowych opowieści, które pomogą ją zbudować. Jeżeli przyłączymy się do obrony starego porządku, nowy budował będzie nam Jarosław Kaczyński.
Niemożliwa jest skuteczna obrona demokratycznych wartości bez włączenia do tego zadania przynajmniej części wyborczyń i wyborców, którzy, z rozczarowania III RP, poparli w ostatnich wyborach PiS, dali się uwieść radykalnej retoryce Pawła Kukiza albo po prostu zostali w domach. Partia rządząca dąży do podziału polskiego społeczeństwa po linii „elity” kontra „lud”: to dlatego uderza w sędziów, artystów czy polityków opozycji, a równocześnie przeprowadza socjalne zmiany ważne i korzystne dla większości społeczeństwa. Obecna narracja liberalnej opozycji – demonizująca elektorat PiS, oskarżający go o „sprzedanie się” partii rządzącej – nie wychodzi jednak poza narrację PiS, a jedynie zamienia w niej role „dobrych” i „złych”. Restauracja elit uniemożliwia włączenie do demokratycznego projektu grup, które z zadowoleniem powitały takie zmiany jak programy Rodzina+ i Mieszkanie Plus, minimalną płacę godzinową czy obniżenie wieku emerytalnego. Zanim elity zaczną oskarżać „szarego człowieka”, że sprzedał się za 500 złotych, zapytajmy elit, dlaczego sprzedały „szarego człowieka” za swoje przywileje. Dzisiaj za 28 lat przywilejów elit zapłacimy wszyscy.
Zwracamy się z naszym apelem akurat do środowisk lewicowych, ponieważ uważamy, że demokracja jest dziś do obrony jedynie w nowej, szerszej formule, która powinna być im z założenia bliska. Mowa o formule, która uwzględnia niedomagania i niesprawiedliwości, na których zbudowana została III RP. By móc ją rozwinąć, lewica musi odważyć się mówić własnym głosem, czytelnie odróżniać się od liberałów, nie bać się krytykować starego porządku i wychodzić w swoich propozycjach poza niego. Wspólne demonstrowanie z przedstawicielami elit nie wystarczy do realizacji tego scenariusza: widmo zmiany zostanie przesłonięte przez establishment i media, rozbrojone przez kolejne ultra-neoliberalne tyrady Leszka Balcerowicza, seksistowskie żarciki Władysława Frasyniuka czy układy polityków obozu liberalnego, którzy będą grać na osłabienie lewicy.
Obecna sytuacja w sądownictwie stanowi dobry przykład tego, że odkładanie reform poskutkowało tym, że wiele obywatelek i obywateli nie ma poczucia, iż żyje w państwie prawa, które stoi po stronie słabszych. Partia rządząca odwołuje się do retoryki „przywracania państwa społeczeństwu”, podczas gdy zagarnia je dla własnych interesów. Mimo to, lewica nie powinna uchylać się od realizacji zadania, które PiS deklaratywnie głosi, ale przedstawiać rzeczywiste drogi jego realizacji.
Zdecydowaliśmy się podpisać ten list, ponieważ wiemy, że w najbliższym czasie środowiska lewicowe będą – który to już raz – rozgrywane w ramach alternatywy, która napędzała stary porządek. Prawicowy autorytaryzm będzie karmił liberalną opozycję, a jej opór będzie wzmacniał poparcie dla rządu. Wyrwać z tego zaklętego kręgu może nas tylko taka lewica, która odważy się – wbrew wszelkim oportunistycznym kalkulacjom politycznym – wziąć przykład ze swoich siostrzanych partii i ruchów społecznych, które w innym krajach odważyły się powiedzieć, że inna polityka jest możliwa. Nadzieją napawa nas tak znaczna obecność na protestach w obronie sądów młodych Polek i Polaków. Ich postawa wobec starych elit politycznych nie grzeszy nadmiernym zaufaniem. Rolą lewicy powinno być przekonanie młodego pokolenia, że przetrwanie demokratycznego państwa zależy od tego, czy będzie ono działać w interesie większości społeczeństwa. Że można budować państwo, które nie opiera się na pogardzie klasowej, na dyskryminacji kobiet i mniejszości, na służalczości względem milionerów, kościoła i wszelkich uprzywilejowanych kast. Musimy im tylko powiedzieć – razem, bez względu na to, jak wiele nas różni – że inna Rzeczpospolita jest możliwa!
 
Niniejszy list podpisali i podpisały:
Osoby chętne do podpisania się pod listem proszone są o wysłanie maila z imieniem, nazwiskiem i afiliacją na adres: lipcowylist@gmail.com
Stanisław Abramik, kulturoznawca
Małgorzata Joanna Adamczyk, antropolożka, feministka, Partia Razem
Anton Ambroziak, „Codziennik Feministyczny”
Łukasz Androsiuk, pracownik naukowo-dydaktyczny
Adam Antecki, Stowarzyszenie im. Edwarda Abramowskiego
Jakub Baran, Partia Razem
Tomasz Bąk, poeta
Miłosz Biedrzycki, autor wierszy
Barbara Bielawska, feministka, aktywistka, Partia Razem
Katarzyna Bojarska, kulturoznawczyni, tłumaczka
Łukasz Boniecki, Partia Razem
Monika Borys, kulturoznawczyni, dziennikarka
Cezary Brudka, Poznań
Barbara Brzezicka, nauczycielka akademicka, Partia Razem
Piotr Bujak, artysta wizualny
Olga Byrska, krytyczka literacka
Agata Chałupnik, kulturoznawczyni, Instytut Kultury Polskiej UW
Michał Charzyński, dziennikarz Tygodnika Faktycznie, Partia Zieloni
Michał Cichocki, filozof
Sebastian Cichocki, Partia Razem
Adam Cioch, dziennikarz tygodnika „Faktycznie”, „Porozumienie dla V Rzeczpospolitej”
Przemysław Czapliński, literaturoznawca, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Marcin Czachor, Wydawnictwo „Heterodox”
Agata Czarnacka, filozofka polityki
Przemysław Czechanowski, historyk, Partia Razem
Katarzyna Czeczot, historyczka literatury
Jakub Czerw
Wojtek Dada (Duda), artysta, wykładowca akademicki
Kuba Danecki, autor „Dystopijnej przyszłości, w której miasta zostały zniszczone przez potwory”
Rafał Derda, Partia Razem
Sylwana Dimtchev, blog „Zwykły Zeszyt”
Olga Drenda, etnolożka, dziennikarka
Katarzyna Duda, badaczka, Ośrodek Myśli Społecznej im. F. Lassalle’a
Ignacy Dudkiewicz, „Magazyn Kontakt”
Damian Duszczenko, Partia Razem
Agata Dziuban, socjolożka
Zuzanna Dziuban, kulturoznawczyni
Roman Fierfas
Mirosław Filiciak, kulturoznawca
Piotr Forecki, politolog, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Bartosz Frąckowiak, reżyser teatralny
Marta Frej, artystka, autorka memów
Paweł Frelik, literaturoznawca, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Michał Gamrot, ekonomista
Michał Gęsiarz, Partia Razem
Kuba Gierej, rolnik, Partia Razem
Jakub Głuszak, poeta
Katarzyna Górna, artystka wizualna
August Grabski, historyk
Piotr Graczyk, filozof
Anna Grodzka, aktywistka społeczna
Piotr Grudka, politolog
Karolina Grzegorczyk, kulturoznawczyni
Krzysztof Gubański, socjolog
Krzysztof Gutfrański, historyk sztuki, kurator
Florentyna Gust, Partia Razem
Aleksandra Hołubowicz, doktorantka, Partia Razem
Stanisław Ignaciuk, architekt
Piotr Iskra, poeta i student
Mikołaj Iwański, ekonomista, nauczyciel akademicki
Karolina Iwaszkiewicz, tłumaczka i redaktorka, Partia Razem
Natalia Jakacka, lekarka
Rafał Jakubowicz, artysta, nauczyciel akademicki
Bohdan Jałowiecki, socjolog
Grzegorz Janiczak, aktywista społeczny, obywatel
Mateusz Janik, filozof, „Praktyka Teoretyczna”
Mateusz Janiszewski, lekarz, pisarz
Paweł Jankiewicz, barman
Grzegorz Janoszka, Partia Razem
Jerzy Jarniewicz, filolog
Paweł Jaworski, niezależny publicysta
Marek Jedliński, łódzki klub „Krytyki Politycznej”
Tomasz Jędrzejczak, Partia Razem
Zofia Jurek, Partia Razem
Piotr Juskowiak, „Praktyka Teoretyczna”
Paweł Kaczmarski, „Praktyka Teoretyczna”
Karol Paweł Kaczorowski, socjolog
Bartłomiej Kaleta, Partia Razem
Anna Kałuża, krytyczka literacka, Uniwersytet Śląski
Kuba Kapral, twórca teatralny, dramatopisarz
Mateusz Karolak, „Praktyka Teoretyczna”
Michał Kasprzak, redaktor kwartalnika „Wakat”
Marta Keil, kuratorka
Krzysztof Kędziora, filozof
Kacper Kępiński, Partia Razem, Krakowskie Stowarzyszenie Przestrzeń-Ludzie-Miasto
Tomasz Kitliński, filozof, artysta niezdefiniowany
Paweł Kleczewski, Partia Razem
Gabriel Klimont, „Praktyka Teoretyczna”
Ewa Kociszewska, historyczka sztuki, ASP w Warszawie
Jakub Kocjan, gazeta „Opinia Bieżąca”
Robert Koliński, partia Razem
Szczepan Kopyt, poeta, muzyk
Marta Koronkiewicz, krytyczka literacka, Uniwersytet Wrocławski
Monika Kostera, pracowniczka naukowa, nauki o zarządzaniu
Dorota Kostrzewa, redaktorka
Agnieszka Kowalczyk, „Praktyka Teoretyczna”
Justyna Kowalska-Leder, kulturoznawczyni
Piotr Krajewski, nauczyciel, Partia Razem
Joanna Krakowska, historyczka teatru
Jędrzej Krakowski, ekonomista, działacz opozycji w PRL
Stanisław Krawczyk, „Magazyn Kontakt”
Judyta Król, ruch miejski Lepszy Gdańsk
Grzegorz Krystek, Partia Razem
Paweł Krzaczkowski, „Recykling Idei”
Jakub Krzeski, „Praktyka Teoretyczna”
Kamila Księżopolska, dziennikarka, specjalistka ds. komunikacji społecznej
Konrad Kubala, socjolog, „Władza Sądzenia”
Roman Kubicki, filozof, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Julia Kubisa, socjolożka
Piotr Kuligowski, historyk
Dawid Kujawa, krytyk literacki
Czesław Kulesza, Fundacja „Naprzód”
Agnieszka Kurant, artystka
Roman Kurkiewicz, dziennikarz, „Przegląd”
Kamila Kuryło, „Codziennik Feministyczny”
Jonatan Kurzwelly, antropolog
Joanna Kusiak, socjolożka
Monika Kwaśniewska, teatrolożka
Ludmiła Laskowska, polonistka
Piotr Laskowski, historyk idei
Natalia Legoń, Partia Razem
Paweł Leszkowicz, kurator i historyk sztuki
Kacper Leśniewicz, dziennikarz, „Przegląd”, „Nowe Peryferie”
Bartek Lis, socjolog, animator kultury
Marcin Lubaś, antropolog społeczny
Wojciech Łobodziński, gazeta „Opinia Bieżąca”
Kamil Łukaszek, Ruch Sprawiedliwości Społecznej
Justyna Majek, prekariuszka, Partia Razem
Ewa Majewska, filozofka feministyczna, Partia Razem
Emilia Makówka, Partia Razem
Jaga Marszewska, pracownica sezonowa w rolnictwie, Partia Razem
Maciej Maryl, socjolog, literaturoznawca
Robert Maślak, biolog, nauczyciel akademicki, partia Razem
Marek Maślanka, Partia Razem
Dawid Mateusz, poeta
Krystyna Mazur, kulturoznawczyni, nauczycielka akademicka
Igor Mencel, Partia Razem
Kuba Mikurda, filozof, filmoznawca
Magdalena Mips, Partia Razem
Cezary Miżejewski, działacz spółdzielczy, stały współpracownik „Nowego Obywatela”
Łukasz Moll, Partia Razem
Izabela Morska, kulturoznawczyni, Uniwersytet Gdański
Paweł Mościcki, filozof, „Widok”
Adam Mrozowicki, socjolog, nauczyciel akademicki
Małgorzata Myk, krytyczka literacka, Uniwersytet Łódzki
Krzysztof Nawratek, architekt, urbanista
Jędrzej Niklas, prawnik
Beata Nowak, Zielone Wiadomości, Partia Zieloni
Kamil Nowak, Fundacja Wiedzieć Więcej
Piotr Nowak, „Strajk.eu”
Samuel Nowak, Partia Razem
Włodzimierz Nowak, Stowarzyszenie Urbanator, menedżer, liberał
Benedykt O’Connor, gazeta „Opinia Bieżąca”
Patryk Oczadły, Partia Razem
Remigiusz Okraska, redaktor naczelny „Nowego Obywatela”, twórca portalu lewicowo.pl
Maria Onyszkiewicz
Witek Orski, artysta
Wiktor Ostasz, historyk, Uniwersytet Oksfordzki
Adam Ostolski, Partia Zieloni
Anna Pajęcka, dziennikarka, Partia Razem
Michalina Pągowska
Marek Pawlak, antropolog, Uniwersytet Jagielloński
Grzegorz Pertek, polonista
Kasper Pfeifer, poeta
Anna Piekarska, „Praktyka Teoretyczna”
Kira Pietrek, poetka
Ewa Pietruszewska, Fundacja Wiedzieć Więcej
Krzysztof Pijarski, artysta, historyk sztuki
Justyna Plec, Partia Razem
Adam Pluszka, poeta, redaktor i tłumacz, Partia Razem
Tomasz Płomiński, filozof
Kacper Pobłocki, antropolog
Lalka Podobińska, Stowarzyszenie „Społeczeństwo FAIR”
Beata Anna Polak, Pracownia Pytań Granicznych UAM
Tomasz Polak, teolog, filozof, Pracownia Pytań Granicznych UAM
Karol Poręba, krytyk literacki
Michał Pospiszyl, „Praktyka Teoretyczna”
Piotr Puldzian Płucienniczak, socjolog, artysta, Partia Razem
Anna Ptak, kuratorka
Julita Pyrkosz, „Młodzieżówka Socjalistyczna Taychan”
Michał Pytlik, Partia Razem
Agata Pyzik, publicystka, krytyczka
Gavin Rae, Fundacja „Naprzód”
Joanna Rajkowska, artystka
Mikołaj Ratajczak, „Praktyka Teoretyczna”
Tomasz Rawski, socjolog, nauczyciel akademicki, Partia Razem
Robert Reisigová-Kielawski, Partia Zieloni
Martyna Równiak
Małgorzata Sadowska-Sobczyk, Partia Razem
Bartosz Sadulski, poeta
Maciej Sanigórski, aktywista, działacz związkowy
Elżbieta Sawicka, fryzjer/stylista
Michał Siermiński, „Bez Dogmatu”
Piotr Skalski, filozof
Paulina Skorupska, teatrolożka
Dominik Skrzypkowski, menadżer kultury
Łukasz P. Skurczyński, teolog
Jakub Skurzyński, radca prawny, Partia Razem
Janek Simon, artysta
Amadeusz Smirnow, Partia Razem
Marek Sobczyk, artysta
Maciej Sosnowski, IFiS PAN
Jan Sowa, socjolog, kulturoznawca, Partia Razem
Monika Sroka-Bizoń, architektka i nauczycielka akademicka, Politechnika Śląska
Bojan Stanisławski, „Strajk.eu”
Maja Staśko, krytyczka literacka
Igor Strapko, Partia Razem
Justyna Struzik, socjolożka
Szymon Surmacz, działacz społeczny, Partia Razem
Łukasz Surowiec, artysta wizualny, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Krystian Szadkowski, „Praktyka Teoretyczna”
Andrzej Szahaj, filozof polityki, kulturoznawca, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Kacha Szaniawska, redaktorka
Artur Szarecki, kulturoznawca
Ryszard Szarfenberg, polityk społeczny, nauczyciel akademicki
Weronika Szczawińska, reżyserka
Magda Szcześniak, kulturoznawczyni
Maciej Szlinder, „Praktyka Teoretyczna”, Partia Razem
Michał Szmagaj, Partia Razem
Kuba Szreder, socjolog sztuki, kurator
Paweł Szroniak, literaturoznawca, kurator
Jakub Sztajnke
Aneta Szyłak, kuratorka
Anna Szymańska, Partia Razem
Mateusz Szymański, kulturoznawca, Partia Razem
Weronika Śmigielska, stowarzyszenie „Miasto Wspólne”
Filip Świderski, religioznawca, pracownik biurowy
Mateusz Tarwacki, kulturoznawca, Partia Razem
Jakub Tobiasz
Marek Tobolewski, lewica.pl, Partia Razem
Misza Tomaszewski, redaktor naczelny Magazynu Kontakt
Maciej Tramer, literaturoznawca, Uniwersytet Śląski
Marta Trawińska, socjolożka, edukatorka społeczna
Marta Tymińska, kulturoznawczyni, aktywistka
Krzysztof Uniłowski, krytyk literacki
Błażej Warkocki, literaturoznawca
Piotr Wawer Jr., aktor, dramaturg
Marta Wicha
Dawid Wiktor, ruch obywatelski Nowa Alternatywa
Tomasz Wiśniewski, historyk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Paweł Wita, Partia Razem
Paweł Wodziński, reżyser
Grzegorz Wojciechowski, dziennikarz, publicysta, pisarz, „Odrodzone Słowo Polskie”
Krzysztof Wołodźko, „Nowy Obywatel” (zgłasza votum separatum wobec tezy o autorytarnym charakterze rządów PiS)
Joanna Wowrzeczka, artystka
Monika Woźniak
Łukasz Wójcicki, „Głosy Przeciw Przemocy”
Bartosz Wójcik, filozof
Grzegorz Wójcik, socjolog i filmoznawca
Hanna Maria Zagulska, aktywistka społeczna
Dariusz Zalega, redaktor „Le Monde Diplomatique”, projekt „Zbuntowany Śląsk”
Tomasz Załuski, historyk sztuki i filozof
Łukasz Zaremba, kulturoznawca
Remigiusz Zarzycki, politolog, wieloletni działacz na rzecz JOW
Anna Zeidler-Janiszewska, filozofka, kulturoznawczyni
Michał Ziątek, historyk, nauczyciel